2025
De wandelaar en zijn schaduw
27 april t/m 3 mei 2025
WANDELEN MET NIETZSCHE OP KRETA
Nietzsche noemde zijn aforistische boeken wel zijn ‘wandelboeken’. Ze werden tijdens zijn vele wandelingen geschreven en waarschijnlijk moeten ze ook wandelend gelezen worden. In deze wandel-filosofie-week ontdekken we hoe dat gaat: wandelend lezen. In de ochtend bereiden we ons voor door middel van colleges over Nietzsches vroege aforistische werk en over zijn ‘kunst van het langzame lezen’. In de middag maken we lange wandelingen waarin we die kunst in praktijk brengen. De wandelingen (van 3 à 4 uur) horen dus bij de cursus, maar het staat uiteraard iedereen vrij om een of meer van die wandelingen over te slaan dan wel op eigen houtje te doen.Centraal staat Nietzsches boek Menselijk, Al-te-menselijk, en daarvan voor al het tweede deel van het tweede deel, dat hij aanvankelijk afzonderlijk publiceerde onder de titel: De wandelaar en zijn schaduw.
Filosofie en tragedie
29 juni t/m 5 juli 2025
Vanaf het begin van de filosofie bij Sokrates, Plato en Aristoteles en in de verdere ontwikkeling van de filosofie tot en met de 20ste eeuw, hebben filosofen zich laten uitdagen door het grote kunstwerk van de Griekse tragedie. Dat heeft geleid tot verschillende theorieën over waarin nu eigenlijk die sterke werking van het tragische kunstwerk bestaat. Reden genoeg voor een cursus over filosofie en tragedie in de Academie op Kreta
Uitgangspunt voor de cursus is de spanning tussen de theatrale (of literaire of filmische) ervaring van het tragische en het filosofische begrip van die ervaring. De ervaring vraagt om verheldering en uitleg, maar de uitleg dreigt de impact van de ervaring teniet te doen. Om aan de ervaring van het tragische recht te doen zullen we gezamenlijk een tragedie lezen; we zullen via films en video-registraties tragedies bekijken; en we zullen filosofische theorieën over de tragedie bestuderen.
Wandelen met Nietzsche in Zwitserland (trein-/wandelreis)
1 t/m 8 september 2025
WANDELEN IN HET VOETSPOOR VAN EEN EUROPESE DENKER
De filosoof Friedrich Nietzsche (1844-1900) werd in 1869 – hij was nog geen 25 jaar oud – benoemd tot hoogleraar klassieke filologie aan de universiteit van Bazel. Na 10 jaar nam hij ontslag. Hij had zijn Duitse nationaliteit opgegeven om in Bazel benoemd te kunnen worden, maar heeft nooit een andere nationaliteit gekregen. Hij is vanaf nu Europeaan. Want nu begint een periode van 10 jaar waarin hij, zonder vaste woon- of verblijfplaats en met weinig geld en bezit, rondtrekt door Europa, steeds op zoek naar de beste condities voor zijn zwakke gezondheid. Hij wandelt uren lang, elke dag. Het is desondanks (of daardoor!) de meest vruchtbare periode van zijn denken en schrijven. Een van zijn favoriete plekken plekken was Sils-Maria in het prachtige Zwitsere Ober-Engadin. Nietzsche verbleef er vanaf 1881 vrijwel elk jaar een aantal maanden, steeds tussen juni en oktober. In Lenzerheide schreef hij zijn beroemde tekst over het Europese nihilisme. In Luzern werd de beroemde foto gemaakt met Paul Rée en Lou Salomé en deed Nietzsche zijn laatste vergeefse huwelijksaanzoek. We bezoeken al die plaatsen, zien waar Nietzsche woonde en werkte, maken wandelingen zoals hij ze maakte en bespreken zijn gedachten op de plek waar hij ze noteerde. Uw reisleider, prof. dr. Paul van Tongeren, geeft tijdens de reis colleges over de ontwikkeling van Nietzsches denken, van zijn vroege cultuur-kritische teksten tot aan de geschriften die ontstonden kort voordat hij aan de waanzin ten prooi viel. Het is een bijzondere ervaring om kennis te maken met gedachten van de filosoof in het landschap waarin ze ontstonden.
Nietzsches Zarathoestra lezen
6 t/m 10 oktober 2025
Nietzsches Aldus sprak Zarathoestra is in alle opzichten een uitzonderlijk boek. Het is een mix van literatuur en filosofie, het is zowel ondoorgrondelijk diepzinnig als soms ook irritant kitscherig; het wordt door Nietzsche geschreven in een onwaarschijnlijk snel tempo; terwijl het tijdens zijn leven nauwelijks verkocht werd, heeft het na zijn dood een grotere receptie gekregen dan enig ander van zijn boeken; veel mensen zijn eraan begonnen, weinigen hebben het helemaal gelezen.
In de cursusweek gaan we vanuit een verkenning van ontstaansgeschiedenis en structuur van het boek delen ervan nauwkeurig lezen.
