Filosofie en opera
(i.s.m. Wout van Tongeren, dramaturg bij Nationale Opera en Ballet)
23 juli – 29 juli 2023, Academie op Kreta
Filosofie en opera – een vreemde combinatie? Niet voor denkers als Søren Kierkegaard en Friedrich Nietzsche. Kierkegaard schreef uitgebreid over Mozarts ‘Don Giovanni’. Die opera levert een schitterende interpretatie van wat de Deense denker bedoelde met de esthetische levenswijze. Friedrich Nietzsche begint zijn academische carrière met een boek over de Griekse tragedie, die volgens hem geboren wordt uit de geest van de muziek. In eerste instantie verwacht hij van Wagners opera-kunst een herleving van dat grote Griekse kunstwerk. Later raakt hij in de ban van de muziek van Bizet en met name van diens opera ‘Carmen’: niet meer de zware muziek van het Noorden, maar de lichtheid van die van het Zuiden.
Filosofie-reis: Nietzsche in Noord-Italië
20 t/m 30 oktober 2023,
De filosoof Friedrich Nietzsche (1844-1900) verbleef na zijn vervroegde pensionering bij voorkeur op plaatsen die de beste condities boden voor zijn zwakke gezondheid. Hij vond die plekken vooral in Noord-Italië. Op deze reis volgen we de sporen van Nietzsche in de tijd dat hij zijn boek Morgenröthe (Ochtendgloren) schreef. Hij verbleef regelmatig in Venetië bij zijn vriend en persoonlijke secretaris, de componist Peter Gast (pseudoniem van Heinrich Köselitz). Op weg naar Venetië bezoeken we een aantal bijzondere plaatsen waar hij kort verbleef: Riva del Garda, Verona, Recoaro en Vicenza. Behalve de plekken die aan zijn bezoek verbonden zijn, bekijken we enkele hoogtepunten van architectuur en kunst. Uw reisleider geeft tijdens de reis colleges over Nietzsche’s denken en zijn boek Morgenröthe. Omdat Nietzsche een fervent wandelaar was, zullen we op verschillende plaatsen mooie wandelingen maken. Het is een bijzondere ervaring om de gedachten van de filosoof te lezen in het landschap waarin ze ontstonden.Inhoudelijke begeleiding door Nietzsche-specialist en voormalig Denker des Vaderlands, Paul van Tongeren.
Over vriendschap en andere vormen van liefde
14 t/m 20 april 2024, Academie op Kreta
In de cursus vertrekken we van een verkenning van de manier waarop in de filosofie onderscheiden wordt tussen allerlei verschillende vormen van liefde. We houden immers op een andere manier van dingen of van de natuur dan van mensen, en van de ene mens op een andere manier dan van de andere en weer anders van ‘de mensheid’. Behalve philia is er ook de agapè, behalve amor ook de caritas. En wat is het verschil en wat de betekenis van de amor Dei van Augustinus, de amor fati van Nietzsche en de amor mundi van Arendt? Aan de hand van teksten proberen we wat genuanceerder en gedifferentieerder te leren denken over wat in ons alledaagse spreken allemaal ‘liefde’ heet. De geschiedenis van de filosofie biedt voldoende materiaal voor meer dan een week. Aristoteles is een onmisbare gids als het over vriendschap gaat. Hannah Arendt schrijft haar proefschrift over Augustinus’ liefdesbegrip. Kierkegaard heeft geen pseudoniem nodig als hij schrijft over ‘Wat de liefde doet’ en Nietzsche noemt amor fati zijn moraal’.
